انواع مشاوره

انواع مشاوره


مشاوره روانشناسی یک فرایند درمانی مناسب برای همه ما است. داشتن یک زندگی سالم و احساس شادی در زندگی ما به جسم سالم و روان سالم نیاز داریم. هر زمان که آسیب جسمی به ما وارد می شود باید به پزشک مراجعه کنیم. حال این آسیب جسمی می تواند در هر قسمت از بدن ما اتفاق بیفتد. برای ذهن و روان هر کس هم ممکن است مشکلی به وجود بیاید. یا حتی یک حادثه ناگوار می تواند باعث ایجاد فشارهای روانی بر شما شود. از این رو انواع مشاوره های روانشناسی می تواند برای افراد دارای اختلالات روانی مختلف مفید باشد.

روانشناسی مشاوره رشته ای است که هدف آن کمک به افراد در هر مرحله از زندگی برای غلبه بر چالش های سلامت روان به منظور بهبود کیفیت زندگی است. این رشته بر نحوه عملکرد انسان ها در زندگی حرفه ای و شخصی خود متمرکز است.

روانشناسان مشاوره به صورت فردی با کسانی کار می کنند که امیدوارند برای هدایت زندگی خود از طریق انتخاب های سالم تر مجهز باشند. وبسایت همکده در تمامی زمینه های مشاوره تلفنی، اختلالات و مشاوره جنسی، مسائل عاطفی، آسیب های روانی و مسائل خانوادگی اشخاص ماهری دارد که می توانید از آن ها کمک بگیرید.

روانشناسی مشاوره به عنوان رشته‌ای که به نگرانی‌های عاطفی، اجتماعی، شغلی، مدرسه و سلامت جسمی افراد ممکن است در مراحل مختلف زندگی خود داشته باشند، می‌پردازد. این کار شامل تعاملاتی است که یک فرد ممکن است با خانواده‌ها، سازمان‌ها یا گروه‌هایی که با آن‌ها در ارتباط است مواجه شود.

بیشتر بدانیم: تفاوت مشاوره و روان درمانی

تعریف مشاوره از دیدگاه بلوخر وبیگز

بلوخر وبیگز (1983) روان شناس، انواع مشاوره روانشناسی را چنین تعریف می‌کنند:

شاخه ای از علم روانشناسی، و تخصصی در مبادرت حرفه‌ای به کار روانشناسی است. روانشناسی و مشاوره به عنوان یک رشته علمی، خصوصاً در زمینه‌های زیر، از علم روانشناسی استفاده می‌شود و به آن کمک می‌کند:

رفتار شغلی، شامل رشد علایق، نگرش ها، ارزش ها، واستعدادهای شغلی و رابطه آنها با رضایت و کارآیی شغلی.

شناخت و کمک به افزایش رشد شناختی انسان، و رابطه آن با حل مسأله، تصمیم گیری و قضاوت.

یادگیری انسان و تغییر رفتار، به ویژه در زمینهٔ کسب، انتقال، و حفظ رفتارهای موفق و مسلط در طول زندگی.

ارتباط های انسانی و رفتارهای بین فردی، به ویژه در بین اعضای خانواده و سایرگروه های اولیه که برفرآیند رشد مؤثرند.

تطابق بهینه فرد با محیط، به ویژه در خانواده، محیط های آموزشی، شغلی و اجتماعی که به سلامت، نشاط و رشد مداوم انسان مربوط می شود.

انواع مشاوره

مشاوره ازدواج

مشاوره ازدواج با عنوان اصلی «مشاوره پیش از ازدواج» (Premarital Counseling)،به مشاوره ای گفته میشود که زوجین جوان را برای زندگی مشترک آماده ساخته و آموزش های لازم برای زندگی آتی را به ان ها می دهد. این نوع مشاوره می تواند تضمینی برای داشتن یک رابطه مستحکم و پایدار را برای زوجین عزیز فراهم کند.

مشاوره قبل از ازدواج همچنین می‌تواند زوجین را با نقاط ضعف‌ و قوت رابطه آشنا کرده و آن ها برای مواجهه با چالش های زندگی مشترک آماده می کند تا در زندگی غافل گیر نشوند. مشاوره ازدواج به انها کمک می‌کند تا رابطه مستحکمی ایجاد کنند و با شناخت مطلوب و مناسب از شریک زندگی خود، بتوانند زندگی ای شیرین تری را تجربه کنند.

مشاور ازدواج با تکنیک های مشاوره ای چالش های کنترل شده ای را در جلسات ایجاد می کند تا زوجین را برای مباحثی ظیر اقتصاد خانواده و اقتصادی و مالی، شیوه تربیت فرزندان، روش مناسب رابطه با اقوام و آشنایان، روش حل کردن سوءتفاهم‌ها، نحوه تصمیم‌گیری درباره مسائل ، نقش و جایگاه زن و مرد در خانواده و غیره آماده سازد. در مورد خط قرمزها ، عقاید و موضوعات بنیادی و مذهبی و فرهنگی بین زوجین نیز صحبت می شود.

هدف اصلی مشاوره ازدواج، ایجاد فهم و درک بیشتر برای شروع زندگی مشترک است در واقع تلاش می شود تا زوجین به درک مشترک و تفاهم دو طرفه در موضوعات مختلف دستیابند.در صورتی که زوجین توان ایجاد تواهم در اختلافات را داشته باشند، مشاور پیشنهاد ازدواج می دهد.

مشاوره زوجین

مشاوره زوجین که در زبان تخصصی به آن  زوج‌درمانی (Couples therapy)،گفته می شود. مشاوره زوجین سعی می‌کند تا ارتباط احساسی بین زوجین را بهبود داده و مشکلات میان زوجین را حل‌وفصل کند؛ این مشکلات می‌تواند در طیفی از رفتار متقابل تا رابطه جنسی بروز کند.

اینکه زوج در ابتدای زندگی خود شرایط رمانتیک و رویایی را سپری کنند چیز تازه‌ای نیست اما اگر بعد از چند سال بتوانند رابطه خود را مانند روز اول حفظ کنند تقریباً غیرممکن است. رابطه میان زن و شوهر هم مانند هر چیز دیگری بعد از مدتی نیاز به بازسازی و احیا دارد. مشاوره زوجین به همسران کمک می‌کند تا بتوانند خلأ به وجود آمده در رابطه خود را ترمیم کنند و با اصلاح رفتار، زوج بهتری برای یکدیگر بوده و زندگی بهتری برای خود بسازند.

در کنار این‌ها زوجین گاهی با مشکلاتی روبرو می‌شوند که تنها راه‌حل آن مراجعه به مشاوره زوجین است. ازجمله این مشکلات؛ خیانت، حسادت، سوءظن و بدگمانی، بی‌احترامی و خشونت است. مشکلات دیگری همچون سردی در رابطه جنسی و کاهش جذابیت جنسی از جمله مشکلاتی است که نیاز مبرم به مشاوره پیدا می کنند.

بییشتر بدانیم: مشاوره مسائل جنسی یا سکس تراپی

مشاوره کودکان

مشاوره کودک (Child Counseling) به منظور  تربیت و آموزش والدین برای مواجهه با مشکلات کودکی فرزندان استفاده می شود، نوعی از انواع مشاوره روانشناسی است که برای حل مشکلات دوران کودکی و نوجوانی است. کودکان و نوجوانان معمولاً به‌اندازه برزگسالان قادر به بیان و بروز آنچه در درون آن‌ها می‌گذرد نیستند و این ممکن است کار را برای آن‌ها و برای والدینشان سخت کند. مشاوره کودکان فضایی را برای کودکان و نوجوانان فراهم می‌کند تا بتوانند به‌راحتی درباره احساسات، ترس‌ها، اضطراب‌ها و مشکلاتشان صحبت کنند.

این مشاوره به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند مشکلات خود در خانه، مدرسه و اجتماع را حل کنند. در بیشتر مراحلِ مشاوره کودکان، حضور والدین الزامی است اما در برخی موارد، به‌خصوص مشاوره نوجوانان، مشاور از والدین می‌خواهد تا با نوجوان به‌تنهایی صحبت کند. والدین نقش بسیار مهمی در مشاوره کودکان دارند و معمولاً بخشی از فرایند درمان هستند.

این مشاوره معمولاً برای مشکلات رایج در زندگی روزمره و ارتباطات آن‌ها با محیط اطرافشان است اما حل مشکلات سلامت روان نیز جزو وظایف مشاور کودکان است. مشکلاتی مانند افسردگی، استرس، اضطراب، ترس، فوبیا، اندوه ناشی از مرگ نزدیکان، مشکلات ناشی از طلاق والدین، افسردگی ناشی از تغییر بزرگ در زندگی ازجمله تغییر محل زندگی و مهاجرت.

مشاوره خانواده

مشاوره خانواده (family counselling) یکی از اصلی‌ترین شاخه‌های مشاوره روانشناسی است. همان‌طور که ابتدای این یادداشت گفته شد، در بسیاری از منابع مشاوره ازدواج، مشاوره زوجین و مشاوره کودکان را هم جزوی از مشاوره خانواده می‌دانند. مشاوره خانواده همان‌طور که از نام آن پیداست، برای حل مشکلات درونی خانواده و ارتقای سلامت روان آن کاربرد دارد.

به تعریف دقیق‌تر مشاوره خانواده رویکردی است که اعضای خانواده را تشویق به گفت‌وگو و رابطه بهتر با یکدیگر می‌کند تا بتوانند مشکلاتشان را حل کنند. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلف ازجمله عامل بیرونی و یا رفتار اعضای خانواده با یکدیگر باشد. مشاوره خانواده معمولاً با حضور حداقل دو نفر از اعضای خانواده برگزار می‌شود و در آن نظر همه اعضای خانواده درباره موضوع موردنظر شنیده می‌شود.

مراجعه به مشاور خانواده در برخی موارد به‌صورت مؤکد توصیه می‌شود. این موارد عبارتند از؛ زمانی که یکی از اعضای خانواده دچار اعتیاد شده باشد، پس از مرگ یکی از اعضای خانواده، هنگامی‌که خانواده بر اثر طلاق شکل جدیدی به خود می‌گیرد و هنگامی‌که از ازدواج یک زوج مطلقه خانواده جدید با حضور فرزندان آن‌ها شکل می‌گیرد. همچنین مشکلاتی همچون خشونت خانوادگی، مشاجره‌های خانوادگی شدید، مشکلات رفتاری در اعضای خانواده و آسیب روحی اعضای خانواده نیازمند جدی به مشاوره خانواده دارد.

بیشتر بدانیم: مشاوره خانواده

مشاوره تحصیلی

مشاوره تحصیلی (Educational Counselling) در اصل نوعی از مشاوره روانشناسی است که اسم دقیق آن مشاوره دوران تحصیل است. این نوع مشاوره روانشناسی به افراد، به‌خصوص کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا به مشکلات دوران تحصیل خود از دبستان تا دانشگاه فائق آیند. هرچند که مشاوره در انتخاب رشته تحصیلی یکی از امور مربوط به این نوع مشاوره است اما مشاوره تحصیلی را نباید با خدماتی که امروزه مؤسسات آموزشی مخصوص کنکور با عنوان مشاوره تحصیلی ارائه می‌دهند اشتباه گرفت.

مشاوره تحصیلی معمولاً با کاربرد آن برای دانش‌آموزانی که دچار افت تحصیلی شده‌اند شناخته می‌شود اما این نوع مشاوره برای حل مشکلاتی از قبیل اعتمادبه‌نفس پایین، مشکل با معلم، قلدری و بسیاری از مشکلاتی که در حین تحصیل برای دانش‌آموزان و دانشجویان به وجود می‌آید کاربرد دارد. امروزه مشاوره تحصیلی یکی از ارکان اصلی آموزش در مدارس محسوب می‌شود.

همان‌طور که گفته شد یکی از خدمات مهم مشاوره تحصیلی، کمک به دانش‌آموزان برای انتخاب رشته است. سردرگمی نوجوانان هنگام فرارسیدن موعد انتخاب رشته یک امر طبیعی است. مشاور تحصیلی با صحبت با دانش‌آموز به او کمک می‌کند تا رشته‌ای را انتخاب کند که با روحیات و صفات او سازگاری بیشتری داشته و استعداد بیشتری در آن دارد.

مشاوره شغلی

مشاوره شغلی (Career counseling) یکی از انواع مشاوره روانشناسی است که می‌توان گفت در ایران بسیار ناشناخته است. مشاوره شغلی به فرد کمک می‌کند تا در مورد انتخاب شغل، تغییر شغل و یا ترک شغل فعلی خود تصمیم بگیرد. مشاوره شغلی، برخلاف آنچه در برخی مراکز ارائه می‌شود، مبتنی بر دانش روانشناسی و مشاوره است

مشاوره شغلی می‌تواند برای افرادی در تمامی سنین کاربرد داشته باشد، زیرا می‌خواهد به فرد کمک کند تا درباره وضعیت شغلی خود تصمیم بگیرد و این لزوماً به معنی انتخاب شغل در اوان جوانی نیست. یکی از کاربردهای مشاوره شغلی، کمک به فرد برای مهار استرس ناشی از تغییر شغل و مسائل اقتصادی وابسته به آن است.

مشاوره شغلی همچنین به فرد کمک می‌کند تا بر اساس ویژگی‌های شخصیتی خود بهترین شغل را انتخاب کند. از سویی دیگر کمک به حل مشکلات به وجود آمده ناشی از شرایط کاری و شغل فرد از دیگر کاربردهای مشاوره شغلی است.

مشاوره توان‌بخشی

مشاوره توان‌بخشی (Rehabilitation counseling) به‌صورت ویژه مخصوص افرادی است که دچار معلولیت‌هایی هستند و اکنون برای فائق آمدن با مشکلات خود و همچنین کسب استقلال نیازمند کمک یک مشاور هستند. مشاوران توان‌بخشی علاوه بر اینکه به‌صورت خصوصی مشاوره می‌دهند، معمولاً به‌صورت تمام‌وقت در بیمارستان‌ها، آسایشگاه‌ها، خانه‌های سالمندان، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز دولتی نیز حضور دارند.

مشاوره توان‌بخشی را می‌توان تخصصی‌ترین بخش مشاوره به‌حساب آورد، زیرا به‌صورت ویژه بر روی افرادی با شرایط خاص کار می‌کنند. مشاوره توان‌بخشی در قالب یک فرایند به افراد دچار معلولیت کمک می‌کند تا بتوانند تمامی جنبه‌های زندگی خود را بهبود بخشیده و از هر نظر به حداکثر استقلال ممکن رسیده و نیاز خود به دیگران را به حداقل برسانند. این فرایند می‌تواند در ابتدا و تعیین هدف آغاز شود و می‌تواند به‌عنوان یک فرایند طولانی‌مدت مدنظر قرار گیرد.

مشاوره اعتیاد

مشاوره اعتیاد (Substance Abuse Counseling) که با نام مشاوره ترک اعتیاد نیز شناخته می‌شود، همان‌طور که از نام آن پیداست به افرادی که دچار سوءمصرف مواد مخدر، الکل و … شده‌اند کمک می‌کند تا بتوانند اعتیاد خود را ترک کنند. البته در مواردی ممکن است این اعتیاد به چیزهایی غیر از مواد مخدر و الکل مانند اعتیاد به قمار باشد.مشاور اعتیاد، نوعی مشاور روانشناسی است که تخصص او درمان افرادی است که درگیر اعتیاد شده و یا در آستانه اعتیاد قرار دارند.

مشاوره اعتیاد به افراد کمک می‌کند تا به شرایط خود واقف شده و بتوانند از وابستگی خود به چیزی که به آن اعتیاد پیدا کرده‌اند رها شوند. همچنین در فرایند مشاوره اعتیاد ممکن است به حضور اعضای خانواده فرد در جلسات مشاوره نیاز باشد؛ نزدیکان فرد معتاد نقش بسیار مهمی در ترک اعتیاد فرد ایفا می‌کنند.

مشاوران اعتیاد در فرایند مشاوره اعتیاد تنها به گفت‌وگو درمانی پرداخته و هیچ‌گونه دارویی تجویز نمی‌کنند. در حقیقت هدف مشاوره اعتیاد توانمندسازی فرد برای مقابله با اعتیاد خود است.

مشاوره سوگ

مشاوره سوگ (Grief counseling) که هدف آن کمک به فرد برای کنار آمدن احساسی، عاطفی، روحی و فیزیکی با فقدان دخداده است. این مشاوره برای افرادی توصیه می‌شود که در سوگ از دست دادن یکی از عزیزان خود بوده، ویل این نوع مشاوره در شکل‌های دیگر فقدان، مانند طلاق، از دست دادن عزیزان، بازنشستگی، مهاجرت و یا حتی از دست دادن شغل، نیز بسیار کاربردی است.

مشاوران اعتقاد دارند که افراد در زندگی شخصی خود، با توجه به پیش‌زمینه اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی، اعتقادی، اجتماعی و اقتصادی‌ای که دارد، به شیوه منحصربه‌فردی با فقدان برخورد می‌کند؛ این نوع برخورد لزوماً اندوه و ناامیدی نبوده و می‌تواند خود را به شکل خشم، اضطراب، سکوت، پرخاشگری و حتی خنده بروز کند.

مشاوره سلامت روان

مشاوره سلامت روان (Mental health counseling) نوعی مشاوره روانشناسی است که مخصوص درمان مشکلات سلامت روان افراد بوده و در حقیقت بخش بزرگی از کار مشاوران روانشناسی را انجام می‌دهد. این نوع مشاوره به افراد کمک می‌کند تا به مشکلات روانی خود روبرو شده و سلامت روان خود را  ترمیم کنند.

بیشتر بدانیم: چرا سلامت روان مهم است؟

منبع: مشاورانه

مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات

در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید وهمچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.

۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳

۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳

دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *