در این مطلب عوامل تشدید کننده حملات پانیک معرفی خواهند شد. توصیه میشود اگر مطلب مربوط به حملات پنیک را مطالعه نکردید ابتدا آن مطلب را مطالعه بفرمایید.
فهرست مطالب
حمله پانیک چیست؟
طی حمله پانیک / پانیک اتک / وحشت زدگی (Panic Attack)، اضطراب طاقت فرسایی ایجاد می شود. در این زمان علائمی مانند افزایش ضربان قلب، احساس مرگ و عدم توانایی برای نفس کشیدن تجربه می شوند. با این حال باید بدانید که حملات پانیک به تنهایی کشنده نیستند.
آیا حمله پانیک (پانیک اتک) باعث مرگ می شود؟
پانیک اتک ترسناک است اما کشنده نیست. ایجاد احساس ترس و اضطراب طی حمله پانیک، باعث واکنش بدن نسبت به قرارگیری در معرض خطر می شود. این وضعیت منجر به ایجاد واکنش جنگ یا گریز شده و با افزایش ضربان قلب و تنفس همراه است.
این تغییرات موقتی ناخوشایند و ترسناک بوده اما کشنده نیست. برخی افراد طی پانیک اتک تندتر نفس کشیده یا بیش از حد تنفس می کنند. این مساله باعث کاهش سطح دی اکسید کربن خون و در نتیجه ایجاد احساس سبکی می شود. همچنین پانیک با هیجان بیش از حد همراه است.
با اجرای روشی به نام مواجهه درمانی (Exposure therapy) توسط تراپیست، می توان یاد گرفت که پانیک خود به خود از بین رفته و اتفاق بدی رخ نخواهد داد.
عوارض بلندمدت حمله پانیک برای سلامتی
بر اساس یک مطالعه قدیمی در سال ۲۰۱۵، حمله پانیک با عوارضی مانند بدتر کردن مشکلات قلبی در افراد مبتلا به بیماری کرونر قلب (CHD) همراه است. در این بیماری رگ های تامین کننده خون قلب باریک یا مسدود می شوند.
مطالعه فوق بر روی ۶۵ فرد مبتلا به CHD انجام شده بود. ۳۵ نفر از این افراد مبتلا به اختلال پانیک (PD) بوده و ۳۰ نفر دیگر فاقد آن بودند. PD یک اختلال اضطرابی است که طی آن فرد به طور مرتب حملات پانیک را تجربه می کند.
در این مطالعه، محققان با درخواست از شرکت کنندگان برای استنشاق گازی حاوی ۳۵% دی اکسید کربن و ۶۵% اکسیژن باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی حمله پانیک می شدند. سپس از شرکت کنندگان اسکن قلبی دریافت می کردند. افراد مبتلا به PD بیش از گروه دیگر حملات پانیک را تجربه کردند.
در میان شرکت کنندگان با تجربه حمله پانیک، افراد مبتلا به PD دچار عوارض نقص پرفیوژن میوکارد موقت شده و در نواحی خاصی از بدن جریان خون کمتری دریافت می کردند.
البته این امر بیانگر کشنده بودن حمله پانیک برای افراد مبتلا به CHD نیست. با این حال بر اساس نتیجه ای که نویسندگان از این آزمایش گرفتند، حمله پانیک باعث ایجاد عوارض و اثرات منفی بر قلب بیماران مبتلا به CHD می شود.
عوامل تشدید کننده حملات پانیک
این عوامل را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:
یکی عوامل استرس زای کلی که باعث شعله ور شدن اختلالات روانپزشکی میشود مثل: طلاق، ازدواج، مهاجرت، شکست عشقی و… این‌ها عوامل استرس زایی هستند که باعث رو آمدن اختلالات روانپزشکی در افراد مستعد می گردند طبعاً پانیک هم یکی از این اختلالات است.
دسته دوم عواملی هستند که اختصاصاً باعث تشدید یا شعله ور شدن حملات عصبی می‌شوند. برای اینکه این عوامل را شناسایی کنیم باید به مکانیسم پانیک نگاهی بیندازیم. در حمله پانیک علائم جسمانی به عنوان سرنخها و آغازکننده های ترس عمل میکنند و با ورود به سیکل معیوب، شدت این علائم و پیرو آنها وحشت افزایش می یابد تا یک حمله عصبی پانیک تمام عیار را رقم بزنند.
نتیجه ای که میتوان از این مکانیسم گرفت این است که هر عاملی که یک احساس جسمانی که باعث برانگیختن ترس می‌گردد را میتوان بعنوان عامل تشدید کننده پانیک به حساب آورد. مثلاً ورزش کردن چون باعث افزایش ضربان قلب میشود، مصرف برخی داروها که عوارض جسمانی دارند، برخی خوراکی‌ها مثل قهوه که ممکن است سیستم سمپاتیک را فعال کنند و هرگونه هیجانی ممکن است شروع یا تشدید کننده حملات عصبی باشند.
نحوه کنترل حمله پانیک
حمله پانیک باعث تحت فشار قرار دادن مکانیسم های مقابله ای و ایجاد احساس قرارگیری در معرض خطر قریب الوقوع می شود.البته آگاهی از اینکه علائم رخ داده ناشی از حمله پانیک (و نه چیز دیگر) هستند، در کنترل و کاهش شدت حملات موثر خواهند بود.علائم احتمالی که باید از آنها آگاه بود، شامل موارد زیر هستند:
- احساس وحشت
- تپش قلب شدید
- تنفس سریع و کم عمق
- ناتوانی در تفکر درباره موارد دیگر
- ترس از مردن
- احساس تنگی در قفسه سینه
طی حمله پانیک میتوان با استفاده از راه کارهای زیر آن را کنترل کرد:
تنفس آرام و عمیق: در برخی موارد طی حمله پانیک، تنفس بیش از حد باعث کاهش سطح دی اکسید کربن در خون شده و ضربان قلب را بالاتر می برد. این موارد باعث ایجاد سرگیجه یا غش می شوند. با تنفس آرام و عمیق می توان این اثرات را از بین برد.
عدم مقابله با حس ترس: تلاش برای جلوگیری از اضطراب باعث افزایش آن شده و حمله پانیک را بدتر می کند. در عوض باید سعی کرد این احساس اضطراب را بدون قضاوت کردن پذیرفت.
از بین بردن حمله: ادامه فعالیت به جای تلاش برای فرار کردن و ایجاد حواس پرتی اقدام مناسب تری است. در واقع باید در لحظه حضور داشت تا احساس هراس و وحشت فروکش کند.
تمرکز حواس در لحظه حال: هوشیار بودن باعث ایجاد حواس پرتی از اضطراب و پانیک می شود. اشاره کردن به پنج منظره، چهار بو و سه صدا از جمله این روش ها هستند. روش دیگر شمردن تعداد اشیا اطراف خود است.
توجه داشته باشید که PD قابل درمان است. عوامل تشدید کننده حملات پانیک– درنتیجه با درمان مناسب می توان به کاهش دفعات و شدت حملات پانیک و پیشگیری از بروز حملات بعدی کمک کرد.
بر اساس تحقیقات انجام شده، درمان شناختی رفتاری برای PD بسیار موثر است.این روش درمانی متکی بر مواجهه درمانی بوده و طی آن متخصصان به افراد آموزش می دهند تا رفتارهای اجتنابی را کاهش داده و به طور مستقیم از طریق تمرینات مواجهه با وضعیت روبرو شوند.
سایر گزینه های درمانی موثر برای آن شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی
- تراپی برای بحث در مورد احساس اضطراب و مهارت های مقابله ای
- ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی از جمله ورزش و مراقبه (مدیتیشن)
راه های پیشگیری از حملات پانیک
یکی از مهمترین راهکارهایی که به افراد مبتلا به اختلال پانیک پیشنهاد میشود شناسایی عوامل برانگیزاننده پانیک و روشهای مدیریت آنهاست. برای پیشگیری از حملات پانیک باید به سرفصل قبلی مراجعه و یکبار دیگر روی مکانیسم و عوامل به وجودآورنده آن تأمل نمود.
اولاً به تمام افراد مستعد اختلالات روانپزشکی و از جمله پانیک توصیه میشود اگر استرسی در پیش رو دارند به روانپزشک خود مراجعه و موضوع را با وی در میان بگذارند. (این موضوع خود اهمیت توانایی پیش بینی وقایع در زندگی را یادآور میشود.) پزشک خود میداند که با چه تمهیداتی از عود یا شروع پانیک یا اختلالات دیگر مانند اختلال خواب پیشگیری نماید.
روش دوم پیشگیری بوسیله مدیریت عوامل برانگیزاننده حمله است که درمانگر به تفصیل در درمان شناختی رفتاری پانیک به آن میپردازد. به عنوان مثال شناسایی آغازکننده های سیکل معیوب و روشهای شکستن سیکل و خارج شدن از آن تا به یک حمله تمام عیار مبدل نشود. پس پاسخ به پرسش «آیا میتوان از حمله عصبی پیشگیری کرد؟» بله است، منتها با کمک یک متخصص.
برای درمان پانیک در مشهد می توانید به مرکز اعصاب و روان نوین مراجعه بفرمایید.
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
- روان درمانی و مشاوره
- روانپزشکی
- نوروتراپی
- تست‌های روان سنجی
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید وهمچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
دیدگاه