مطالعه یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت مغز و افزایش قدرت شناختی است. مطالعه باعث می‌شود که مغز درگیر فرآیندهای شناختی مختلفی مانند حافظه، توجه، تفکر انتقادی، خلاقیت و خیال‌پردازی شود. این فرآیندها باعث تحریک نورون‌ها و ایجاد اتصالات جدید بین آن‌ها می‌شوند که به نوبه خود سلامت مغز را حفظ و بهبود می‌بخشند.
بیشتر بدانیم: علوم اعصاب چیست؟
فهرست مطالب
چگونه مطالعه بر مغز تاثیر می‌گذارد؟
برای یادگیری خواندن، مغز باید از قسمت‌هایی که برای کارهای دیگر طراحی شده‌اند استفاده کند. این قسمت‌ها شامل نواحی زیر هستند:
- قشر زمانی-پاریتال (temporo-parietal cortex) و قشر جلوگیر پایین (inferior frontal cortex) که در پردازش فونولوژیک (phonological processing) نقش دارند. این قسمت‌ها به ما کمک می‌کنند که کلمات را صدادار کنیم و صداهای زبان را تشخیص دهیم.
- قشر دیدگان-زمانی (occipito-temporal cortex) که در شناسایی کلمات به صورت دیداری (visual word recognition) نقش دارد. این قسمت به ما کمک می‌کند که کلمات را با چشم بخوانیم و نیاز به صدادار کردن نداشته باشیم. هر چه بتوانیم بیشتر کلمات را با چشم بخوانیم، سرعت خواندن مان بالاتر خواهد رفت.
اثرات مثبت مطالعه بر مغز
مطالعه یکی از بهترین فعالیت‌هایی است که می‌توانید برای خود و مغز خود انجام دهید. خواندن باعث افزایش دانش، تجربه و دیدگاه شما می‌شود و همچنین به سلامت و عملکرد شناختی مغز شما کمک می‌کند. در این پست به سه تاثیر عمده مطالعه بر مغز اشاره کردیم:
افزایش حجم مغز
مطالعه باعث افزایش حجم چندین منطقه از قشر مغز می‌شود که در فرآیندهای شناختی حیاتی نقش دارند.
کاهش استرس و التهابات
مطالعه باعث کاهش سطح هورمون استرس و التهابات در بدن می‌شود و به حفظ سلامت قلب، عروق و مغز کمک می‌کند.
بهبود عملکرد شبکه پژواک
مطالعه باعث بهبود عملکرد شبکه پژواک در مغز می‌شود که در فرآیندهای شناختی پیچیده نقش دارد.
اما این‌ها تنها بخشی از تاثیرات مطالعه بر مغز هستند. مطالعه همچنین باعث بهبود فرآیندهای دیگری مانند توانایی زبانی، تفکر منطقی، هوش عاطفی، تحلیل و نقد، همدلی و هم‌انگاری، خواب و رویا و … می‌شود. بنابراین، مطالعه یک فعالیت جامع و جذاب است که بسیاری از جنبۀ‌های شخصیت و شناخت شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
چگونه سطح مطالعه خود را افزایش دهیم؟
برای افزایش سطح خواندن، باید علاوه بر تقویت قسمت‌های مغز که در خواندن نقش دارند، به عوامل دیگر هم توجه کنیم. بعضی از این عوامل عبارتند از:
افزایش دامنۀ لغات
هر چقدر لغات بیشتر و پرکاربردتر را بدانیم، خواندن متون مختلف برای ما آسان‌تر خواهد شد. برای افزایش دامنۀ لغات، می‌توانیم از روش‌های مختلفی مانند خواندن کتاب‌های متنوع، استفاده از دیکشنری و فرهنگ لغت، تمرین با کارت‌های لغت و بازی‌های آموزشی استفاده کنیم.
افزایش سرعت خواندن
هر چقدر سرعت خواندن مان بالاتر باشد، می‌توانیم در زمان کمتر مطالب بیشتری را بخوانیم و درک کنیم. برای افزایش سرعت خواندن، می‌توانیم از روش‌های مختلفی مانند تمرین با نرم‌افزار‌ها و سایت‌های آموزش سرعت خواندن، خودارزیابی و پیگیری پیشرفت خود، کاهش حرکات چشم و لب و افزایش فاصلۀ دید استفاده کنیم.
افزایش تمرکز و توجه
هر چقدر تمرکز و توجه مان بالاتر باشد، خواندن مطالب برای ما راحت‌تر و جذاب‌تر خواهد شد. برای افزایش تمرکز و توجه، می‌توانیم از روش‌های مختلفی مانند کاهش عوامل حواس‌پرت کننده، تعیین هدف و زمان بندی برای خواندن، استفاده از نشانگر چشم و دست، تکرار و جمع‌بندی مطالب و انجام فعالیت‌های ذهنی و جسمی استفاده کنیم.
سؤالات متداول دربارۀ مطالعه و مغز
آیا خواندن قبل از خواب برای مغز خوب است؟
بله، خواندن قبل از خواب چندین فایده برای مغز دارد. اول اینکه باعث کاهش استرس و آرامش ذهن می‌شود. دوم اینکه باعث بهبود حافظۀ بلندمدت می‌شود. سوم اینکه باعث بهبود تصور و تخیل می‌شود.
آیا خواندن در گوشی یا تبلت برای چشم و مغز ضروری است؟
نه، خواندن در گوشی یا تبلت به طور مستقیم به چشم و مغز آسیب نمی‌رساند. اما اگر به صورت زیاد و نادرست این کار را انجام دهید، ممکن است عوارض منفی داشته باشید. بعضی از این عوارض عبارتند از: خستگی چشم، سرگیجه، درد سر، کاهش تمرکز و توجه.
چگونه برای خود یک برنامۀ منظم برای مطالعه تعیین کنیم؟
برای اینکه بتوانید از فواید مطالعه به طور کامل بهرۀ مند شوید، باید برای خود یک برنامۀ منظم برای مطالعه تعیین کنید. برخی از نکات کلیدی که در این زمینه باید رعایت کنید عبارتند از:
انتخاب کتاب‌های مناسب
برای اینکه لذت خواندن را حس کنید، باید کتاب‌های مناسب با سطح، علاقۀ و هدف خود را انتخاب کنید. سعی کنید کتاب‌های جذاب، جالب و آموزنده را بخوانید و از خواندن کتاب‌های خستۀ کننده، سخت و بی‌ارزش خودداری کنید. همچنین سعی کنید کتاب‌های متنوع و چالش‌برانگیز را بخوانید تا دامنۀ دانش و تجربۀ خود را افزایش دهید.
تعیین زمان و مکان مناسب
برای اینکه بتوانید با تمرکز و توجه بالا بخوانید، باید زمان و مکان مناسب را برای مطالعه تعیین کنید. سعی کنید در زمان‌هایی که احساس خستگی، گرسنگی یا خواب‌آلودگی ندارید و از عوامل حواس‌پرت کننده مانند صدا، نور، گرما یا سرما دوری کنید. همچنین سعی کنید در مکان‌هایی که احساس راحتی، آرامش و امنیت دارید و دسترسی به منابع مورد نیاز مانند دیکشنری، فرهنگ لغت یا اینترنت دارید مطالعه کنید.
تعیین هدف و برنامۀ روزانه
برای اینکه بتوانید با انگیزه و پشتکار بخوانید، باید هدف و برنامۀ روزانه خود را تعیین کنید. سعی کنید هدف‌های قابل اندازه‌گیری، قابل دست‌یابی و ملموس را برای خود تعریف کنید. مثلاً بگویید: «من می‌خواهم هفتۀ آینده ۵۰ صفحۀ از کتاب X را بخوانم» یا «من می‌خواهم فصل Y از کتاب Z را تا پایان ماه تمام کنم». سپس برای رسیدن به هدف‌های خود، یک برنامۀ روزانه تعیین کنید.
مثلاً بگویید: «من هر روز ساعت ۱۰ صبح ۳۰ دقیقۀ وقت برای خواندن اختصاص می‌دهم» یا «من هر شب قبل از خواب ۲۰ صفحۀ از کتاب خود را مطالعه می‌کنم». سعی کنید به برنامۀ خود عمل کنید و پیشرفت خود را پایش و ارزیابی کنید.
جمع بندی
خواندن یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت مغز و افزایش قدرت شناختی است. در این پست، ما به بررسی تاثیرات مطالعه بر مغز از دیدگاه نوروساینس پرداختیم. ما نشان دادیم که مطالعه باعث افزایش حجم مغز، کاهش استرس و التهابات و بهبود عملکرد شبکه پژواک در مغز می‌شود. همچنین، ما به برخی از راه‌های افزایش سطح خواندن و لذت و علاقۀ به خواندن اشاره کردیم. در آخر، ما به برخی از سؤالات متداول دربارۀ خواندن و مغز پاسخ دادیم. امیدواریم که این پست برای شما مفید و جذاب بوده باشد و شما را ترغیب به خواندن کتاب‌های جالب و جذاب کند.
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید و همچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
دیدگاه