افسردگی یک اختلال است که می تواند در هر سن و مرحله از زندگی رخ دهد. اما کودکان نمی توانند احساسات خود را با کلمات بیان کنند و به والدین خود بگویند که چه مشکلی دارند و ممکن افسردگی کودکان پنهان بماند. در اینجا شمایید که باید به برخی علائم حساس باشید. در این پست، ما به شما چند نشانه افسردگی دوران کودکی را معرفی می کنیم.
بیشتر بدانیم: نشانههای افسردگی
چگونه بفهمیم کودک افسرده است؟
برای تشخیص افسردگی کودکان، باید به رفتار و حالات خلق و خو آنها توجه کنید. بعضی از علائم افسردگی کودکان ممکن است شباهت زیادی به علائم افسردگی بزرگسالان داشته باشند، اما بعضی ها ممکن است متفاوت باشند. در زیر، ما به شما چند نشانه رایج افسردگی کودکان را نشان می دهیم:
عدم تمرکز
افسردگی دوران کودکی تمرکز را سخت می کند بنابراین گوش دادن به صحبت های معلم و یا انجام مرتب تکالیف برای کودک سخت خواهد شد. اگر فرزندتان که معمولا نمره های خوبی می گرفت، ناگهان افت محسوسی در نمرات داشت باید بررسی کنید که چه چیزی ممکن است پیش آمده باشد.
بسیاری از عدم تمرکز و حواس پرتی گله می کنند و به حالت غم و اندوه اشاره ای نمی کنند. کودک احساس گیجی می کند و یک کار را باید بارها و بارها تکرار کند، حس می کند ذهنش به درستی کار نمی کند.
بیشتر بدانیم: راه‌های افزایش تمرکز
اختلال خواب
فرزندتان می خوابد اما باز هم خسته است. نوجوانان معمولا دیر می خوابند، اما یک تغییر نامتعارف در عادت خوابیدن می تواند نشانه افسردگی باشد. بعضی کودکان می خواهند کل بعدازظهرشان را به چرت زدن بگذرانند. افرادی که افسردگی دارند، معمولا زود از خواب بیدار می شوند و نمی توانند دوباره به خواب روند.
خوابشان تقویت کننده نیست، یعنی مهم نیست چقدر می خوابند، روز بعد همچنان احساس ناتوانی می کنند. این خستگی ممکن است در مسیر زندگی آموزشی و اجتماعی کودکان قرار بگیرد. معمولا کودکان و نوجوانان، احساس خستگی و آشکار شدن تاثیر آن را گزارش می کنند. به کارهایشان دیر می رسند یا به کل فراموششان می کنند یا تکالیفشان را به خاطر خوابیدن زیاد انجام نمی دهند، بنابراین نحوه زندگی شان دچار مشکل می شود.
بیشتر بدانیم: درمان اختلالات خواب
عزت نفس پایین
کودک اظهار بی ارزشی می کند. اگر کودکتان جملاتی مانند ” هیچکس مرا دوست ندارد ” یا ” من بی ارزشم ” را به کار برد، باید نگران شوید. در چنین مواقعی یک مشاور می تواند کمک کند این افکار منفی از کودکتان دور شود. پیدا کردن علت ناهنجاری های عامل افسردگی و یافتن راهی بهتر برای بهبود آنها می تواند کمک کننده باشد.
بیشتر بدانیم: اعتماد به نفس
عدم ارتباط با هم سالان
کودکتان با دیگر هم سالان خود رابطه ندارد و برایش هم مهم نیست. افراد افسرده بیشتر متمایل به مجزا کردن خود از دیگران هستند. کودکان ممکن است دیگر به سمت آن هم سال خود که افسرده است نروند. در چنین مواقعی ممکن است کودک تنها شده، زیاد به روی خودش نیاورد و حتی ابراز علاقه نکند که با همسالانش در ارتباط باشد. اما این بدان معنا نیست که از این شرایط لذت می برد. دور ماندن کودک از همسالان، می تواند او را اجتماع گریز و افسرده کند.
عدم تمایل به تجربه‌های جدید
فرزندتان برنامه های جالب را قبول نمی کند. با وجود استرس کارهای مدرسه، قهر با دوستان، عملکرد در ورزش و دیگر موارد، این طبیعی است که گاهی فرزندتان احساس بی حالی کند. اما اگر کارهایی که استرس او را رفع می کنند، دیگر نتوانند شادش کنند باید نگران شوید.
ما با دوستانمان به تفریح و گردش می رویم چون چنین فعالیت هایی روحیه مان را بهبود می بخشد. افراد افسرده به این کارها واکنش خوبی نشان نمی دهند یا حس می کنند خوشی آنها را ناراحت می کنند چون می خواهند طوری واکنش نشان دهند که دیگران می خواهند، اما نمی توانند.
فرار از گفتگو
تمام بحث ها تنش زا هستند. ناراحتی در افراد بالغ از نشانه های افسردگی است اما در کودکان ممکن است رفتار پرخاشگرایانه باشد، به همین خاطر تشخیصش سخت است. ممکن است یک کودک بعد از مدرسه کمی بهم ریخته باشد اما بعد از مدتی دوباره حالش خوب شود. در این مورد با یک تغییر خلق و خوی ساده روبرویید اما اگر کودک به خاطر کوچک ترین چیزی تحریک شد و رفتاری پرخاشگر داشت باید به دنبال دیگر نشانه های افسردگی باشید.
بی تفاوتی
خاطرات خوش، کودکتان را به وجد نمی آورد. بعضی کودکان به صورت مزمن شاد نیستند، اما از نظر بالینی افسردگی ندارند. برای اینکه تفاوت را بسنجید، ببینید وقتی از خاطرات خوش صحبت می کنید کودکتان چه واکنشی نشان می دهد. فردی که ناراحت است، وقتی از دورانی خوش یاد می کنید حالش بهتر می شود اما یادآوری، کودکان افسرده را شاد نمی کند.
اگر درباره خاطره ای خوش صحبت شود دوباره حال خوب را به نوعی تجربه می کنیم اما پاسخ یک فرد افسرده به این خاطرات چنین است: به خاطر نمی آورم، این برای زمانی دیگر بوده!
بی علاقه شدن به کلاس فوتبالی که او را در آن ثبت نام کردید، فقط یک نشانه است. افسردگی می تواند باعث شود یک کودک به هیچ چیز اهمیت نشان ندهد، از رفتن به مدرسه گرفته تا وقت گذراندن با دوستانش. افسردگی فقط یک چیز را در زندگی هدف قرار نمی دهد بلکه همه چیز را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
موارد دیگر مانند علاقه نشان ندادن به کارهایی که قبلا دوست داشته، می تواند دلیل بر افسردگی کودک باشد.
گریه زیاد
کودکتان بیش از هر زمان دیگری گریه می کند. گریه کردن یکی از راه های سالم بیان احساسات است. اما اگر فرزندتان که بیشتر مواقع آرام است بیش از هر زمان دیگر گریه کرد، ابتدا مواردی که باعث تحریک او می شوند را بسنجید. اگر حس کردید مشکلی وجود دارد، آن را نادیده نگیرید.
بیشتر بدانیم: راه حل گریه زیاد
اجازه نمی‌دهند دیگران به آنها کمک کنند
فرزندتان نمی خواهد دلداریش دهید. احساس ناراحتی داشتن طبیعی است. مخصوصا بعد از یک اتفاق ناراحت کننده. اما افراد عادی دوست دارند در دوران سختی که می گذرانند حمایت شوند. یک کودک افسرده ممکن است با در آغوش گرفته شدن، از خودش ناراحتی نشان دهد چون می داند این کار غصه هایش را از بین نمی برد.
در آغوش گرفتن افراد ناراحت و دلداری دادنشان با پاسخ متشکرم همراه است، اما یک فرد افسرده شاید بگوید این کارت باعث می شود حالم بدتر شود، من دوست دارم بهتر شوم ولی نمی توانم.
دردهای روان‌تنی
اگر کودکتان افسردگی داشته باشد ممکن است دردهای فیزیکی مانند معده درد و سردرد، خود را نشان دهند. اگر کودکتان به صورت غیرمعمول و بیش از همیشه به خاطر چنین مشکلاتی تحت معاینه قرار بگیرد، می تواند نشانه خطر باشد.
بیشتر بدانیم: دردهای روان‌تنی یا سایکوسوماتیک چیست؟
اختلال تغذیه
کودکتان الگوی غذایی جدیدی پیدا کرده است. تغییر در اشتها می تواند از نشانه های افسردگی باشد. ممکن است ناگهان کودک کم غذایتان شروع به پرخوری و خوردن غذاهای شیرین کند یا اگر خوب غذا می خورده حالا کم خوراک شود. رابطه کودک با غذا همگام با بزرگ شدنش به صورت طبیعی دچار تغییر می شود اما اگر این تغییر، با دیگر نشانه های افسردگی همراه بود باید نگرانش شوید. کم خوراک شدن یا پرخور شدن به خودی خود می تواند دلایل زیادی داشته باشد، پس با دیدن تنها یک نشانه برچسب افسردگی روی فرزند خود نزنید.
بیشتر بدانیم: پرخوری عصبی چیست؟
علت افسردگی دوران کودکی چیست؟
افسردگی دوران کودکی ممکن است نتیجه ترکیبی از علل متعدد باشد. این علل می‌توانند به تنهایی سبب بروز اختلال خلقی نشوند، اما ممکن است در بروز و تشدید آن نقش داشته باشند. علل زیر خطر ابتلای کودک به افسردگی را افزایش می‌دهند.
سلامت جسمانی
کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن یا شدید بیشتر از سایر کودکان و نوجوانان در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. این شامل چاقی نیز می‌شود.
رویداد استرس‌زا
گاهی قرار گرفتن در قلب رویدادهای استرس‌زا مثل ایجاد تغییرات بزرگ در خانه، مدرسه یا روابط دوستانه می‌تواند زمینه ابتلای کودک به افسردگی را فراهم کند. این موارد به‌تنهایی سبب ابتلا به افسردگی نمی‌شوند، اما می‌توانند محرک و افزایش‌دهنده ریسک ابتلا باشند.
محیط
یک زندگی پر هرج‌ومرج یا پراسترس می‌تواند کودک را در معرض خطر ابتلا به افسردگی و دیگر اختلالات خلقی قرار دهد.
سابقه خانوادگی و افسردگی کودکان
کودکانی که اعضای خانواده آنها دارای اختلالات خلقی یا افسردگی هستند، ممکن است در سنین پایین بیشتر به افسردگی مبتلا شوند.
عدم تعادل بیوشیمیایی
سطوح نامتعادل برخی از هورمون‌ها و مواد شیمیایی ممکن است بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد. این ناهماهنگی‌های بیوشیمیایی می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را تشدید کند.
سوالات متداول درباره افسردگی کودکان
افسردگی کودکان چیست؟
افسردگی کودکان یک اختلال روانی است که باعث می شود کودکان احساس ناراحتی، بی امیدی، بی ارزشی و بی علاقگی به فعالیت های روزمره شوند. افسردگی کودکان ممکن است تاثیر منفی بر روی عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و سلامت جسمانی کودکان داشته باشد.
افسردگی کودکان چه علائمی دارد؟
علائم افسردگی کودکان ممکن است با علائم افسردگی بزرگسالان متفاوت باشند. بعضی از علائم رایج افسردگی کودکان عبارتند از:
- دچار مشکلات تحصیلی شدن
- خواب زیاد یا کم داشتن
- اظهار بی ارزشی کردن
- با دوستان خود رابطه نداشتن و برایش هم مهم نبودن
- برنامه های جالب را قبول نکردن
- تمام بحث ها را تنش زا دانستن
- خاطرات خوش را به یاد نآوردن
- اجازه نمی‌دهد کسی او را دلداری دهد
افسردگی کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص افسردگی کودکان، باید به یک متخصص روانپزشکی یا روانشناس مراجعه کنید. پزشک ممکن است از کودک و والدینش سوالاتی درباره رفتار، خلق و خو، علائم جسمانی و تاریخچه خانوادگی بپرسد. همچنین ممکن است از ابزارهای ارزیابی مانند پرسشنامه ها، مقیاس ها و چک لیست ها و یا نقشه مغزی و تست CQ استفاده کند. برای تشخیص افسردگی کودکان، باید علائم حداقل به مدت دو هفته وجود داشته باشند.
افسردگی کودکان چگونه درمان می شود؟
افسردگی کودکان معمولا با ترکیب درمان های روان درمانی و دارو درمانی درمان می شود. درمان های روان درمانی شامل روش های مثل درمان شناختی رفتاری، درمان خانوادگی و درمان گروهی است. این درمان ها به کودک کمک می کنند تا با احساسات خود کنار بیاید، راه حل های مناسب برای مشکلات خود پیدا کند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.
دارو درمانی شامل استفاده از داروهای ضدافسردگی است که به تعادل پیدا کردن شیمی مغز کمک می کنند. دارو درمانی باید تحت نظر پزشک صورت گیرد و عوارض جانبی آن را در نظر گرفت.
افسردگی کودکان قابل پیشگیری است؟
افسردگی کودکان قابل پیشگیری نیست، اما می توان با شناسایی و درمان زودهنگام علائم آن، جلوی تشدید و تکرار آن را گرفت. برای این منظور، باید به رفتار و حالات خلق و خو کودک خود توجه کنید و در صورت مشاهده هر گونه تغییر نگران کننده، به یک متخصص مراجعه کنید. همچنین می توانید با فراهم کردن یک محیط خانوادگی عاطفی، پایدار و حمایت کننده، به کودک خود کمک کنید تا با استرس ها و چالش های زندگی بهتر برخورد کند.
چگونه به کودک افسرده خود کمک کنیم؟
برای کمک به کودک افسرده خود، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- با کودک خود صحبت کنید و به احساسات و نگرانی هایش گوش دهید. سعی کنید بدون قضاوت، انتقاد یا سرزنش، با او بحث کنید و به او بفهمانید که شما درکش می کنید و دوستش دارید.
- به درمان کودک خود احترام بگذارید و همکاری کنید. سعی کنید با پزشک یا روانشناس کودک خود در ارتباط باشید و نظرات و پیشنهاداتشان را جدی بگیرید.
- همچنین به کودک خود تشویق و یادآوری کنید که درمانش را پیش ببرد و نصفه آن را رها نکند.
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید و همچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
دیدگاه