روزمرگی، یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد در زندگی روزمره خود با آن مواجه می‌شوند. روزمرگی به حالتی گفته می‌شود که فرد در آن، تکرار و تکرار همان کارها و فعالیت‌های روتین و بدون هدف را تجربه می‌کند و احساس خستگی، بی‌حوصلگی، بی‌معنایی و خالی بودن زندگی دارد. این مقاله به بررسی علمی این موضوع از دیدگاه روانشناسی و روانپزشکی می‌پردازد و راهکارهایی برای خروج از این وضعیت ارائه می‌دهد. در انتها به سوالات متداول در این زمینه پاسخ خواهیم داد.
افتادن به دام روزمرگی
تعریف روزمرگی و عوامل ایجاد کننده
روزمرگی یک حالت روانشناختی است که در آن فرد، تغییر و تحول در زندگی خود را نمی‌بیند و همچنان در الگوهای ثابت و پایدار زندگانی خود گیر کرده است. عوامل مختلفی می‌توانند منجر به روزمرگی شوند، از جمله:
- عدم داشتن هدف و جهت‌گیری شخصی
- عدم داشتن چالش و تحرک در زندگانی
- عدم داشتن علاقه و شور به کار و فعالیت‌های روزانه
- عدم داشتن تعادل بین کار و تفریح
- عدم داشتن تعاملات اجتماعی مثبت و پربار
- عدم داشتن خلاقیت و نوآوری در زندگانی
تأثیرات روزمرگی بر سلامت روانی و جسمانی
روزمرگی می‌تواند بر سلامت روانی و جسمانی فرد تأثیر منفی بگذارد. برخی از تأثیرات رایج روزمرگی عبارتند از:
- کاهش خودپنداره و اعتماد به نفس
- کاهش شادکامی و لذت بخشیدن
- کاهش هوش هيجاني و تطبيق پذيري
- کاهش حافظه و تمرکز
- کاهش سطح سروتونین (هورمون خوشحالي) در مغز
- افزایش سطح کورتيزول (هورمون استرس) در خون
- افزایش خطر ابتلا به بيماري‌های قلبي، فشارخون، ديابت، چاقي و …
رابطه بین روزمرگی و افسردگی
روزمرگی و افسردگی دو مفهوم متفاوت هستند، اما ممکن است با هم ارتباط داشته باشند. روزمرگی یک حالت روانشناختی است که در آن فرد، تکرار و تکرار همان کارها و فعالیت‌های روتین و بدون هدف را تجربه می‌کند و احساس خستگی، بی‌حوصلگی، بی‌معنایی و خالی بودن زندگی دارد. افسردگی یک بیماری روانی است که در آن فرد، احساس افسردگی، ناامیدی، بی‌ارزشی، گناه، خودکشی و عدم لذت از فعالیت‌های معمول زندگانی دارد.
روزمرگی ممکن است یک عامل خطر برای افسردگی باشد، چرا که باعث می‌شود که فرد از تجارب و فرصت‌های جديد زندگي محروم شود و از رشد و تكامل شخصيتي خود جلوگيري كند. روزمرگي مي‌تواند باعث شود كه فرد احساسات منفي خود را سركوب كند و به خود كم‌بخشيده شود. روزمرگي مي‌تواند باعث شود كه فرد به سلامت جسماني و رواني خود توجّه نكند و در معرض خطر ابتلا به بيماري‌های مختلف قرار گيرد.
افسردگي نيز ممكن است منجر به روزمرگي شود، چرا كه باعث مي‌شود كه فرد از هر گونه فعاليت يا تغيير در زندگي خود عقب نشيني كند و به حالت خودكفايي و عزلت بروز دهد. افسردگي مي‌تواند باعث شود كه فرد علاقه و شور به كار و فعاليت‌های روزانه خود را از دست دهد و به هيچ چيز اهمیت ندهد.
بیشتر بدانیم: نشانه های افسردگی
راهکارهای خروج از دام روزمرگی
1. شناخت و قبول وضعیت فعلی
گام اول برای خروج از دام روزمرگی، شناخت و قبول وضعیت فعلی است. باید به خود اجازه دهید که احساسات و افکار خود را بشناسید و بپذیرید، بدون اینکه به خود سخت گیری کنید یا خود را مقصر بدانید. شناخت و قبول وضعیت فعلی، به شما کمک می‌کند که با واقعیت روبرو شوید و مسئولیت زندگی خود را بگیرید. همچنین به شما امکان می‌دهد که نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید و برای تغییر آماده شوید.
2. تغییر الگوهای زندگی و ايجاد تنوع
گام دوم برای خروج از دام روزمرگی، تغییر الگوهای زندگی و ايجاد تنوع است. باید سعی کنید که الگوهای ثابت و پایدار زندگانی خود را شکسته و جایگزین آن‌ها الگوهای جدید و متنوع قرار دهید. مثلاً، می‌توانید:
- زمان‌بندی روزانه خود را تغيير دهيد
- علائق و سرگرمي‌های جديد پيدا كنيد
- كلاس‌های آموزشي يا كارگاه‌های تخصصي برگزار كنيد يا شركت كنيد
- سفر يا گردش به مكان‌های جديد برويد
- كتاب‌ها، فيلم‌ها، موسيقي‌ها يا بازي‌های جديد مطالعه، تماشا، گوش يا باز كنيد
3. ارتباط با ديگران و ايجاد شبكه‌ي حمايتي
گام سوم برای خروج از دام روزمرگی، ارتباط با ديگران و ايجاد شبكه‌ي حمايتي است. باید سعی کنید که با افرادی که به شما احترام می‌گذارند، علاقه مند هستند، شاداب هستند و مثبت انديش هستند، ارتباط برقرار کنید و با آن‌ها به تبادل نظرات، تجارب، احساسات و نیازهای خود بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند که:
- احساس تعلق و پذيرفته شدن داشته باشيد
- منابع حمایت روانشناسی، عاطفی، مالی یا عملی در دسترس داشته باشید
- نظرات و پیشنهادات جديدي دريافت كنيد
- الگوبرداري از رفتار و نگرش ديگران كنيد
- در فعاليت‌های گروهي شركت كنيد
سوالات متداول درباره دام روزمرگی
1. چگونه می‌توانم بفهمم که به دام روزمرگی افتاده‌ام؟
برای فهمیدن اینکه آیا به دام روزمرگی افتاده‌اید یا نه، می‌توانید از خود سوالاتی مانند این‌ها بپرسید:
- آیا در طول روز، احساس خستگی، بی‌حوصلگی، بی‌معنایی و خالی بودن زندگی دارم؟
- آیا هر روز همان کارها و فعالیت‌های روتین و بدون هدف را تکرار می‌کنم؟
- آیا علاقه و شور به کار و فعالیت‌های روزانه خود را از دست داده‌ام؟
- آیا تغییر و تحول در زندگی خود را نمی‌بینم؟
- آیا با دیگران ارتباط کافی و مثبت ندارم؟
- آیا خودپنداره و اعتماد به نفس خود را کاهش یافته است؟
- آیا شادکامی و لذت بخشیدن خود را کم کرده‌ام؟
- آیا حافظه و تمرکز خود را کم کرده‌ام؟
- آیا سلامت جسمانی و روانی خود را نادیده گرفته‌ام؟
اگر به بیشتر این سوالات پاسخ مثبت دادید، ممکن است به دام روزمرگی افتاده باشید.
2. آيا روزمرگی حتماً نشانه‌ي بيماري روانی است؟
روزمرگی به تنهایی نشانه‌ی بيماری روانی نيست، اما ممكن است باعث شود كه فرد در معرض خطر ابتلا به بيماری های روانی مانند افسردگی، اضطراب، استرس پس از سانحه، اختلال شخصيت و … قرار گيرد. بنابراین، لازم است كه فرد در صورت دچار شدن به روزمرگی، به سلامت روان خود توجّه كند و در صورت لزوم، از كارشناسان روانشناسی يا روانپزشكی كمك بگيرد.
3. چه زماني بايد به يك روانشناس يا روانپزشك مراجعه كنم؟
برخي از علائمي كه نشان مي‌دهد كه فرد نياز به مشورت با يك روانشناس يا روانپزشك دارد، عبارتند از:
- احساس ناتوانی در حل مشكلات و مديريت استرس
- احساس تأثير منفی روزمرگی بر عملكرد شغلی، تحصيلی، خانوادگی يا اجتماعی
- احساس تأثير منفی روزمرگی بر سلامت جسماني يا روانی
- احساس تأثير منفی روزمرگی بر اعتماد به نفس
4. آيا روزمرگی را مي‌توان به عنوان يك مرحله‌ي طبيعي زندگي در نظر گرفت؟
روزمرگی را نمي‌توان به عنوان يك مرحله‌ي طبيعي زندگي در نظر گرفت، چرا كه اين حالت باعث مي‌شود كه فرد از تجارب و فرصت‌های جديد زندگي محروم شود و از رشد و تكامل شخصيتی خود جلوگيری كند. روزمرگی يك حالت نامطلوب و ناخوشايند است كه بايد با آن مبارزه كرد و از آن خارج شد.
5. چگونه می‌توانم به خانواده و دوستانم کمک کنم که از دام روزمرگی خارج شوند؟
برای کمک به خانواده و دوستانی که به دام روزمرگی افتاده‌اند، می‌توانید اقداماتی مانند این‌ها را انجام دهید:
- به آن‌ها گوش دهید و احساسات و افکار آن‌ها را بشناسید و بپذیرید
- به آن‌ها حمایت و تشویق بدهید و خود را به عنوان یک منبع حمایت در دسترس قرار دهید
- به آن‌ها پیشنهادات و راهکارهای مفید بدهید و در صورت لزوم، به آن‌ها منابع و مراجع مورد نیاز را معرفی کنید
- به آن‌ها در تغییر الگوهای زندگی و ایجاد تنوع کمک کنید و با آن‌ها در فعالیت‌های جدید و جذاب شرکت کنید
- به آن‌ها در تعیین اهداف و انگیزه‌های شخصی کمک کنید و پیشرفت‌های آن‌ها را قدردانی کنید
جمع بندی
افتادن به دام روزمرگی می‌تواند بر سلامت روانی و جسمانی افراد تأثیر منفی بگذارد. با بررسی علمی این موضوع و ارائه راهکارهایی برای خروج از آن، می‌توان به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کرد. در این مقاله، به بررسی علمی روزمرگی از دیدگاه روانشناسی و روانپزشکی پرداخته و راهکارهایی برای خروج از این وضعیت ارائه دادیم. همچنین به سوالات متداول در این زمینه پاسخ دادیم.
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید و همچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
