روانشناسی مهاجرت عبارت است از بررسی روانی افرادی که مهاجرت کرده‌اند و پرداختن به مسائلی که این دسته از افراد با ترک کشور خود دچار آن شده‌اند یا مسائلی که از پیش وجود داشته و حالا به دلیل دوری از خانواده و جامعه مبدأ، به سختی تحمل می‌شود.
مهاجرت یک تصمیم بزرگ است که تأثیرات عمده‌ای بر روح و روان فرد مهاجر دارد. بعضی از این تأثیرات مثبت هستند، مانند یادگیری زبان جدید، آشنایی با فرهنگ و سبک زندگی جدید، افزایش تحصیلات و شغل، افزایش خودکارآمدی و خودپنداره و … . بعضی دیگر از تأثیرات منفی هستند، مانند احساس تنهایی، دلتنگی، فقدان حمایت اجتماعی، بروز استرس، اضطراب، افسردگی، تعارض فرهنگی، هویت‌زدگی و ….
روانشناسان معتقدند که مهاجرین با چالش‌های روانشناسی خاص خود روبرو هستند و نیاز به حمایت و راهنمایی دارند. روانشناسان مهاجرین را در فرآیند سازگار شدن با شرایط جدید چه در سطح فردی چه در سطح خانوادگی و جامعه‌ای همراهی می‌کنند. همچنین روانشناسان به مهاجرین کمک می‌کنند تا فرصت‌های زندگی در کشور جدید را ببینند و به بهبود کیفیت زندگی خود بپردازند.
فهرست مطالب
- 1 چالش‌های روانشناسی مهاجرین
- 2 فرصت‌های روانشناسی مهاجرین
- 3 سوالات متداول درباره روانشناسی مهاجرت
- 3.1 چرا مشاوره روانشناسی مهاجرت اهمیت دارد؟
- 3.2 چگونه می‌توان استرس ناشی از مهاجرت را به حداقل رسانید؟
- 3.3 چگونه می‌توان تعارض فرهنگی را شخصاً تجربه کرد؟
- 3.4 چگونه می‌توان به دنبال یافتن شباهت‌ها و نقاط مشترک بین فرهنگ خود و فرهنگ جدید باشید؟
- 3.5 چگونه می‌توان از تعارض فرهنگی برای یادگیری استفاده کرد؟
- 3.6 چگونه می‌توان به دنبال شناسایی و تقویت هویت خود در جامعه جدید باشید؟
- 3.7 مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
چالش‌های روانشناسی مهاجرین
استرس
مهاجرین با استرس‌های زیاد و مختلف در طول فرآیند مهاجرت روبرو هستند. استرس‌های قبل از مهاجرت شامل تصميم‌گيري برای تغيير كشور، جمع‌آوري مدارک و انجام امور اداری، ترک خانواده و دوستان، بسته‌بندی و حمل و نقل امتیازات و … می‌شوند. استرس‌های در حین مهاجرت شامل مشکلات سفر، تغییر آب و هوا، تغییر ساعت، برخورد با مقامات گمرکی و مهاجرتی و … می‌شوند. استرس‌های بعد از مهاجرت شامل یادگیری زبان جدید، سازگار شدن با فرهنگ جدید، برقراری روابط اجتماعی جدید، پیدا کردن خانه و کار مناسب، حل مشکلات مالی و قانونی، تعارضات خانوادگی و … می‌شوند.
این استرس‌ها ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس، کاهش عملکرد شغلی و تحصیلی، کاهش سلامت جسمانی و روانی، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و مزمن، افزایش خطر اعتیاد به مواد مخدر و الکل، افزایش خطر خودکشی و … شود.
برای کاهش استرس ناشی از مهاجرت، روانشناسان توصیه می‌کنند که مهاجرین:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، اطلاعات کافی درباره آن کشور را جمع‌آوری کنند.
- برای خود یک برنامه ریزی منطقی و قابل دسترس داشته باشند.
- با خانواده و دوستان خود در کشور مبدأ در ارتباط باشند.
- به دنبال فعالیت‌های تفریحی و علاقه‌مندی‌های خود باشند.
- به دنبال گروه‌های حمایتی و روانشناسان مخصوص مهاجرین باشند.
- به خود زمان بدهند تا با شرایط جدید سازگار شوند.
تنهایی
تنهایی یکی از مشکلات رایج و پیچیده‌ای است که بسیاری از مهاجرین با آن روبرو می‌شوند. تنهایی می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب، کاهش اعتماد به نفس، از دست دادن هویت و احساس بی‌معنایی شود. برای کنار آمدن با تنهایی در مهاجرت، لازم است که فرد به خودش زمان بدهد تا با شرایط جدید سازگار شود و از خود سخت‌گیری نکند¹. همچنین می‌تواند از راهکار‌های زیر استفاده کند:
به دنبال برقراری ارتباط با دیگران باشید
برقراری ارتباط با دیگران یکی از راه‌های موثر برای کاهش تنهایی است. فرد می‌تواند با خانواده و دوستان خود در کشور مبدأ یا سایر کشور‌ها در ارتباط باشد و از رسانه‌های اجتماعی، تلفن، نامه و … استفاده کند¹. همچنین می‌تواند به دنبال شبکه‌سازی و دوست یابی با بومیان یا سایر مهاجرین در کشور مقصد باشد و از گروه‌های حمایتی، فعالیت‌های تفریحی، کلاس‌های آموزش زبان و … به عنوان فرصت‌های برقراری ارتباط استفاده کند.
به دنبال یادگیری و توسعه خود باشید
یادگیری و توسعه خود یک راه دیگر برای مقابله با تنهایی در مهاجرت است. فرد می‌تواند از فرصت‌های آموزشی و حرفه‌ای کشور مقصد بهره ببرد و مهارت‌ها و دانش خود را افزایش دهد. همچنین می‌تواند به دنبال علایق و هوس‌های شخصی خود باشد و از فعالیت‌های هنری، ورزشی، علمی و … لذت ببرد. این کار به فرد کمک می‌کند تا احساس ارزشمندی، خلاقیت، شادابی و اعتماد به نفس داشته باشد.
به دنبال حفظ و تقویت سلامت روان و جسمانی باشید
حفظ و تقویت سلامت روان و جسمانی یک عامل مهم برای کنار آمدن با تنهایی در مهاجرت است. فرد باید به نیاز‌های روحی، عاطفی، جسمانی و اجتماعی خود توجه کند و از رفتار‌های خودآزارانه و مضر خودداری کند¹. برخی از راه‌های حفظ سلامت روان و جسمانی عبارتند از:
- داشتن چیدمان زمان مناسب و رعایت نظم در زندگی
- داشتن تغذیه سالم و منظم
- داشتن فعالیت بدنی منظم و مناسب
- داشتن استراحت کافی و کیفی
- داشتن روابط سالم و مثبت با خود و دیگران
- داشتن منابع حمایت اجتماعی قابل اعتماد
- داشتن روش‌های مثبت برای مدیریت استرس
- داشتن روح‌بخش‌های شخصی برای تعادل زندگی
- در صورت لزوم، استفاده از خدمات مشاوره‌ای و درمانگران حرفه‌ای
تعارض فرهنگی
تعارض فرهنگی عبارت است از حالت ناراحتی و گیجانی که فرد مهاجر در برابر تفاوت‌های فرهنگی بین کشور مبدأ و مقصد احساس می‌کند. این تفاوت‌ها ممکن است در زمینه‌های مختلفی مانند زبان، ارزش‌ها، باورها، رسوم، آداب و رفتارها، سیستم‌های سیاسی و قانونی، سیستم‌های آموزشی و بهداشتی و … باشند.
تعارض فرهنگی ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس، کاهش خودپنداره، کاهش احساس تعلق و هویت، بروز اضطراب، افسردگی، عصبانیت، دشمن‌زدایی، تبعیض و … شود.
برای کاهش تعارض فرهنگی، روانشناسان توصیه می‌کنند که مهاجرین:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، اطلاعات کافی درباره فرهنگ و آداب و رسوم آن کشور را جمع‌آوری کنند.
- با احترام و بازبودن به فرهنگ جدید برخورد کنند و از قضاوت و انتقاد غیرمنصفانه خودداری کنند.
- به دنبال یادگیری زبان جدید باشند و از فرصت‌های ارتباطی با بومیان استفاده کنند.
- به دنبال یافتن شباهت‌ها و نقاط مشترک بین فرهنگ خود و فرهنگ جدید باشند.
- به دنبال حفظ و ارزش‌گذاری بر فرهنگ خود باشند و از تخلیه و تحقیر فرهنگ خود پرهیز کنند.
- به دنبال یک تعادل مناسب بین فرهنگ خود و فرهنگ جدید باشند و از افراط و تفریط در هر یک اجتناب کنند.
هویت‌زدگی
هویت‌زدگی عبارت است از حالت سردرگمی و ناتوانی در شناسایی خود به عنوان یک گروه یا جامعه است. این حالت معمولاً در مهاجرینی رخ می‌دهد که با تغییرات فرهنگی زیادی روبرو شده‌اند و نمی‌دانند که خود را با کدام فرهنگ همسو کنند. این حالت ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس، کاهش خودپنداره، کاهش احساس تعلق و هویت، بروز اضطراب، افسردگی، عصبانیت، دشمن‌زدایی، تبعیض و … شود.
برای کاهش هویت‌زدگی، روانشناسان توصیه می‌کنند که مهاجرین:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، اطلاعات کافی درباره خود و فرهنگ خود را داشته باشند.
- به دنبال شناسایی و تقویت نقاط قوت و ضعف خود باشند.
- به دنبال شناسایی و تقویت ارزش‌ها و باورهای خود باشند.
- به دنبال شناسایی و تقویت هدف‌ها و آرزوهای خود باشند.
- به دنبال شناسایی و تقویت نقش‌ها و وظایف خود در جامعه باشند.
- به دنبال شناسایی و تقویت منابع حمایت خود در جامعه باشند.
فرصت‌های روانشناسی مهاجرین
یادگیری
مهاجرین با مهاجرت به کشور جدید، فرصت یادگیری زبان، فرهنگ، سبک زندگی، تحصیلات و شغل جدید را دارند. این یادگیری می‌تواند به افزایش دانش، مهارت، تجربه، خلاقیت، انعطاف‌پذیری، بازبودن و … منجر شود. یادگیری می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس، خودپنداره، خودکارآمدی و … کمک کند. یادگیری می‌تواند به افزایش رضایت از زندگی، شادمانی، خوش‌بینی و … منجر شود.
برای بهره‌برداری از فرصت یادگیری، روانشناسان توصیه می‌کنند که مهاجرین:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، زبان آن کشور را یاد بگیرند یا حداقل با آن آشنا شوند.
- بعد از مهاجرت به کشور مقصد، به دنبال راه‌های ارتقاء زبان خود باشند، مانند حضور در کلاس‌های زبان، خواندن کتاب‌ها و روزنامه‌ها، تماشای فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی، شرکت در گروه‌های گفتگو و … .
- به دنبال یادگیری فرهنگ و آداب و رسوم کشور جدید باشند، مانند حضور در جشن‌ها و مناسبت‌های فرهنگی، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و خیرخواهانه، دیدار از مکان‌های تاریخی و گردشگری و … .
رشد
مهاجرین با مهاجرت به کشور جدید، فرصت رشد شخصی، خانوادگی و اجتماعی را دارند. این رشد می‌تواند به افزایش بلوغ، مسئولیت‌پذیری، خودآگاهی، خودکنترل، تحمل، شجاعت، همدلی و … منجر شود. رشد می‌تواند به افزایش رابطه با خود، خانواده و جامعه کمک کند. رشد می‌تواند به افزایش تأثیرگذاری و نقش‌آفرینی در جامعه منجر شود.
برای بهره‌برداری از فرصت رشد، روانشناسان توصیه می‌کنند که مهاجرین:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، خود را برای تغییرات آماده کنند و از تغییرات به عنوان یک فرصت برای یادگیری و رشد نگاه کنند.
- بعد از مهاجرت به کشور مقصد، خود را با شرایط جدید سازگار کنند و از چالش‌های جدید به عنوان یک فرصت برای تقویت و رشد نگاه کنند.
- به دنبال شناسایی و حل مشکلات خود باشند و از کمک دیگران استفاده کنند.
- به دنبال توسعه نقاط قوت و علاقه‌مندی‌های خود باشند و از فعالیت‌های آموزشی و حرفه‌ای استفاده کنند.
- به دنبال تقویت رابطه با خانواده و جامعه باشند و از فعالیت‌های خانوادگی و اجتماعی استفاده کنند.
- به دنبال تأثیرگذاری مثبت در جامعه باشند و از فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی استفاده کنند.
سوالات متداول درباره روانشناسی مهاجرت
چرا مشاوره روانشناسی مهاجرت اهمیت دارد؟
مشاوره روانشناسی مهاجرت می‌تواند به مهاجرین کمک کند تا با مشکلات هیجانی و احساسی که در فرایند مهاجرت با آن‌ها روبرو هستند، شناسایی، درک و مقابله کنند. مشاوره روانشناسی مهاجرت همچنین می‌تواند به افزایش سازگاری، خودآگاهی، خودکارآمدی، تصمیم‌گیری و رضایت از زندگی مهاجرین کمک کند.
چگونه می‌توان استرس ناشی از مهاجرت را به حداقل رسانید؟
برای کاهش استرس ناشی از مهاجرت، برخی از راهکار‌های پیشنهاد شده عبارتند از:
- قبل از مهاجرت به کشور مقصد، اطلاعات کافی درباره آن کشور را جمع‌آوری کنید
- برای خود یک برنامه ریزی منطقی و قابل دسترس داشته باشید
- با خانواده و دوستان خود در کشور مبدأ در ارتباط باشید
- به دنبال فعالیت‌های تفریحی و علاقه‌مندی‌های خود باشید
- به دنبال گروه‌های حمایتی و روانشناسان مخصوص مهاجرین باشید
- به خود زمان بدهید تا با شرایط جدید سازگار شوید
چگونه می‌توان تعارض فرهنگی را شخصاً تجربه کرد؟
تعارض فرهنگی را می‌توان به عنوان یک حالت ناراحتی و گیجانی تعریف کرد که فرد در برابر تفاوت‌های فرهنگی بین کشور مبدأ و مقصد احساس می‌کند. برای تجربه شخصی این حالت، ممکن است لازم باشد که فرد به یک کشور یا منطقه‌ای سفر کند که فرهنگ آن بسیار متفاوت از فرهنگ خودش باشد.
برای مثال، یک ایرانی که به ژاپن سفر کند، ممکن است با تفاوت‌های زیادی در زمینه‌های مختلف مانند زبان، ارزش‌ها، باورها، رسوم، آداب و رفتارها، سیستم‌های سیاسی و قانونی، سیستم‌های آموزشی و بهداشتی و … روبرو شود. این تفاوت‌ها ممکن است باعث شود که فرد احساس سرگشتگی، ناتوانی، نارضایتی، عصبانیت، دلزدگی و … کند.
چگونه می‌توان به دنبال یافتن شباهت‌ها و نقاط مشترک بین فرهنگ خود و فرهنگ جدید باشید؟
برای یافتن شباهت‌ها و نقاط مشترک بین فرهنگ خود و فرهنگ جدید، برخی از راهکار‌های پیشنهاد شده عبارتند از:
- تحقیق و جستجو درباره فرهنگ جدید و تاریخچه، جغرافیا، هنر، ادبیات، علم، دین و … آن.
- صحبت و گفتگو با بومیان و پرسیدن سوالات درباره فرهنگ و زندگی آن‌ها.
- شرکت در جشن‌ها و مناسبت‌های فرهنگی آن‌ها
چگونه می‌توان از تعارض فرهنگی برای یادگیری استفاده کرد؟
برای استفاده از تعارض فرهنگی برای یادگیری، برخی از راهکار‌های پیشنهاد شده عبارتند از:
- تعارض فرهنگی را به عنوان یک فرصت برای کشف و درک فرهنگ‌های مختلف دیده و از آن به عنوان یک تهدید نگریست.
- بازبودن و کنجکاوی نسبت به فرهنگ جدید را نشان داده و از تعصب و بسته‌بودن خودداری کنید.
- از تجربه‌های فرهنگی مختلف استفاده کنید و از آن‌ها بپرسید، بخوانید، ببینید و بشنوید.
- از خطا‌ها و سوءتفاهم‌های فرهنگی برای یادگیری و بهبود استفاده کنید و از خود سخت‌گیری نکنید.
- از بازخورد و راهنمایی بومیان استفاده کنید و از آن‌ها بخواهید که شما را در فرآیند فرهنگ‌پذیری حمایت کنند.
چگونه می‌توان به دنبال شناسایی و تقویت هویت خود در جامعه جدید باشید؟
برای شناسایی و تقویت هویت خود در جامعه جدید، برخی از راهکار‌های پیشنهاد شده عبارتند از:
- به دنبال شناسایی و تقویت نقاط قوت و ضعف خود باشید و به خود اعتماد داشته باشید.
- به دنبال شناسایی و تقویت ارزش‌ها و باورهای خود باشید و به آن‌ها پایبند باشید.
- به دنبال شناسایی و تقویت هدف های خود باشید
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید و همچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
دیدگاه