روانپریشی (Psychosis) یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که تقریباً هر فردی ممکن است با آن مواجه شود. این اختلال به علت تحریکات شدید روانی، فشارهای زیاد و یا بیماری‌های جسمی و روانی ممکن است رخ دهد. در این مقاله، به بررسی علت، علائم و درمان روانپریشی خواهیم پرداخت.
روانپریشی به چه معناست؟
روانپریشی به معنای وضعیت روانی غیرطبیعی‌ای است که در روانپزشکی برای بیان حالت «از دست رفتن توانایی تشخیص واقعیت از خیال» بکار می‌رود. روانپریشی دربرگیرنده دسته‌ای از اختلالات روانی است که در طول آن‌ها بیمار دچار علایمی مانند توهم یا هذیان شود.
علت روانپریشی چیست؟
علت روانپریشی معمولاً متنوع و پیچیده است و می‌تواند به عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط، فشارهای روزمره، بیماری‌های جسمی و روانی و حتی مصرف مواد مخدر و الکل برگردد. علائم روانپریشی شامل تغییرات در رفتار، احساسات و تفکرات فرد هستند.
علائم روانپریشی چیست؟
برخی از علائم روانپریشی عبارتند از:
تغییرات شدید در خلق و خو
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است تحت تأثیر تغییرات شدید در خلق و خو قرار گیرد. این شامل تغییرات شدید در خلق و خوی فرد، احساسات افسردگی، ناراحتی و ترس است.
افکار و خیالات ناهنجار
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است افکار و خیالاتی ناهنجار داشته باشد که با واقعیت کاملاً متفاوت هستند.
تمایل به انزوا
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است تمایلی به انزوا و اجتناب از ارتباط با دیگران داشته باشد.
دشواری در ارتباط با دیگران
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است دشواری در برقراری ارتباط با دیگران داشته باشد و نتواند با اطرافیان خود به درستی ارتباط برقرار کند.
عدم توانایی در تصمیم‌گیری
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است دشواری در تصمیم‌گیری داشته باشد و نتواند تصمیمات درستی را بگیرد.
بی‌خوابی
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است با مشکلات خواب مواجه شود و نتواند به درستی خوابیده و استراحت کند.
اضطراب و استرس
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است با اضطراب و استرس شدید مواجه شود.
تغییرات در رفتار جنسی
فرد مبتلا به روانپریشی ممکن است تغییرات شدیدی در رفتار جنسی خود داشته باشد.
بیشتر بدانیم: اختلالات شخصیت
چگونه روانپریشی را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص روانپریشی، باید به یک متخصص روانپزشکی مراجعه کرد. معمولاً، روانپزشک با بررسی وضعیت روانی فرد، شرح علائم و نشانه‌هایی که فرد تجربه می‌کند، و با استفاده از ابزارهایی مانند مصاحبه، پرسشنامه‌ها و تست‌ها، به تشخیص این بیماری می‌رسد.
بیشتر بدانیم: آزمون های روانسنجی
راه های درمان روانپریشی چیست؟
درمان روانپریشی شامل روش‌های مختلفی مانند درمان دارویی، روان‌درمانی و تغییرات در شیوه زندگی است.
درمان دارویی
درمان دارویی ممکن است شامل مصرف داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی باشد.
روان درمانی
درمان روان درمانی شامل مشاوره فردی، درمان شناختی رفتاری و درمان خانوادگی است. درمان خانوادگی می‌تواند به عنوان یک روش کمکی برای تقویت پشتیبانی از فرد مبتلا به روانپریشی و افراد خانواده او بکار گرفته شود.
علاوه بر این، تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند بهبود درمان روانپریشی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، تغییر در شیوه تغذیه، ورزش، مدیتیشن و خواب به مرور زمان می‌توانند به کاهش علائم روانپریشی کمک کنند.
در نهایت، باید تأکید کرد که درمان روانپریشی به شدت مؤثر است و اگر فردی به علائم این اختلال دچار شود، باید سریعاً به پزشک یا متخصص روانپزشکی مراجعه کند. عدم درمان روانپریشی می‌تواند منجر به بیماری‌های جسمی و روانی دیگری شود که می‌تواند باعث تخریب کامل زندگی فرد شود.
سوالات متداول درباره روانپریشی
روانپریشی چیست و چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟
روانپریشی یک اصطلاح چتری است که به معنای از دست دادن ارتباط با واقعیت است. فرد روانپریش ممکن است توهم (شنیدن، دیدن یا احساس کردن چیزهایی که وجود ندارند) و هذیان (باورهای غلط، به ویژه بر اساس ترس یا سوء ظن در مورد چیزهایی که واقعی نیستند) داشته باشد. علائم دیگر روانپریشی ممکن است شامل بی نظمی در اندیشه، گفتار یا رفتار، تفکر غلط، کاتاتونیا (بی حرکتی و عدم واکنش)، مشکل در تمرکز، افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب باشد.
روانپریشی چه علل و عوامل خطرسازی دارد؟
علت روانپریشی معمولاً متنوع و پیچیده است و می‌تواند به عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط، فشارهای روزمره، بیماری‌های جسمی و روانی و حتی مصرف مواد مخدر و الکل برگردد. علائم روانپریشی شامل تغییرات در رفتار، احساسات و تفکرات فرد هستند.
روانپریشی چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با اختلالات روانی دیگر دارد؟
روانپریشی ممکن است با چندین اختلال روانی دیگر اشتباه گرفته شود، به خصوص اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی. اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که با علائم مثل توهم، هذیان، بی نظمی در اندیشه و گفتار، کاتاتونیا و تحلیل شخصیت مشخص می‌شود. اختلال دوقطبی یک اختلال خلق است که با دوره‌های متناوب از خلق بالا (مانیا) و خلق پایین (افسردگی) مشخص می‌شود.
روانپریشی یک اختلال است که شامل علائم هر دو اختلال فوق است، یعنی فرد همزمان تجربه توهم، هذیان، بحران‌های مانی و افسردگی را دارد.
روانپریشی چه پیامدهای منفی برای فرد و جامعه دارد؟
روانپریشی یک اختلال شدید و مزمن است که می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد و اطرافیانش تأثیر منفی بگذارد. برخی از پیامدهای منفی روانپریشی عبارتند از:
- مشکلات در تحصیل، کار، خانواده و روابط اجتماعی
- خودکشی یا تلاش برای خودکشی
- استفاده از الکل یا مواد مخدر
- بروز بیماری‌های جسمانی مثل دیابت، بالا رفتن فشار خون، چاقی و …
- تبعید شدن از جامعه و فقدان حمایت اجتماعی
- قرار گرفتن در معرض خشونت، سوء استفاده یا آسیب
روانپریشی چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
روانپریشی چندین علت و عامل خطرساز دارد که نمی‌توان به طور قطع از آن پیشگیری کرد. اما بعضی از راه‌های کمک کننده برای کاهش خطر روانپریشی عبارتند از:
- دریافت مراقبت‌های پزشکی مناسب در صورت داشتن بیماری‌های جسمانی یا روانی
- استفاده مسئولانه از الکل یا مواد مخدر و پرهیز از سوء استفاده
- تقویت حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی و حفظ روابط سالم
- توجه به علائم هشدار دهنده و مراجعه به پزشک در صورت بروز تغییرات در رفتار، احساس یا ادراک
- پذیرش درمان مناسب و پیگیری آن در صورت تشخیص روانپزشک
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید و همچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
