گریه کردن یک واکنش طبیعی و سالم به احساسات مختلف است. گریه کردن می‌تواند به ما کمک کند تا از استرس رهایی یابیم، خودمان را با دیگران همدل کنیم، تنش‌های جسمی و روحی را تخلیه کنیم و خلق و خو خود را بهبود بخشیم. اما گاهی اوقات ممکن است گریه کردن برای ما مشکل‌ساز شود، به خصوص وقتی که در شرایط نامناسب یا نامطلوب اتفاق بیفتد. در این مقاله به بررسی علمی دلایل و فواید گریه کردن و همچنین راهکارهای مقابله با گریه کردن سریع و کنترل ناپذیر می‌پردازیم.
دلایل گریه کردن
انسان‌ها می‌توانند سه نوع اشک تولید کنند: اشک پایه، اشک رفلکس و اشک احساسی. اشک پایه برای نگه‌داری از رطوبت و سلامت چشم‌ها ضروری است. اشک رفلکس برای حفاظت از چشم در برابر تحریکات خارجی مانند دود، گرد و غبار، پوست پیاز و غیره تولید می‌شود. اشک احساسی همانطور که از نامش پیداست، در پاسخ به حالات عاطفی مثل شادی، غم، ترس، خشم و غیره رخ می‌دهد.
گریه کردن به عنوان یک پاسخ عصباناتومی به تغیرات هورمونال در بدن شروع می‌شود. هنگام تجربه چالش‌های عاطفی، قسمت جلوئي مغز (قشر پيشاني) فعال شده و هورمون استروژن را تحريك مي كند كه باعث توليد هورمون پرولاكتين در غده هيپوفيز (غده زير جمجمه) مي شود. پرولاكتين يكي از عامل هاي توليد شير در زنان است كه در حالت عادي در سطح كمي در بدن حضور دارد. اما زماني كه سطح آن بالاتر مي رود، باعث تحريك دستگاه لكروي (آبريز) در چشم شده و باعث جاري شدن اشك هيجاني مي شود.
فواید گریه کردن
گرچه گاهي اوقات گريه كردن باعث شعور به ناراحتي، شكست يا ضعف شود، اما داراي فوائدي است كه به سلامت جسماني و روحي كمك مي كند. بعضي از فوائد گريه كردن عبارتند از:
آزادسازی استرس
هورمون کورتیزول یک هورمون است که در حالات استرس تولید می‌شود. سطح بالای کورتیزول باعث فشار خون بالا، قند خون بالا، سستی عضلات، التهابات و ضعف سیستم ایمنی می‌شود. با گریه کردن، ما کورتیزول را به صورت قابل تجزیه در اشک خارج می‌کنیم و این باعث کاهش استرس و بهبود سلامت می‌شود.
آزادسازی هورمون‌های لذت
هورمون‌های لذت یک دسته از مواد شیمیایی هستند که باعث احساس خوشحالی، آرامش و رضایت می‌شوند. این هورمون‌ها شامل اکسی توسین، اندورفین و سروتونین هستند. با گریه کردن، ما این هورمون‌ها را در بدن تحریک می‌کنیم و این باعث تقویت رابطه با دیگران، تسکین درد و کاهش اضطراب می‌شود.
بیشتر بدانیم: هورمون‌های تنظیم کننده خلق و خو
پاکسازی چشم‌ها
گریه کردن به پاکسازی چشم‌ها از آلودگی‌های محیطی، عفونت‌های باکتریایی و غیره کمک می‌کند. اشک حاوی آب، روغن، مخاط و آنتی بادی است که به حفظ رطوبت، لغزاندگی و سلامت قرنیه چشم کمک می‌کند.
راهکارهای مقابله با گریه کردن سریع و کنترل ناپذیر
گریه کردن سریع و کنترل ناپذیر ممکن است در شرایطی که نیاز به حفظ خونسردی و اعتماد به نفس داریم، مانند محل کار، مصاحبه، جلسه، مدرسه و غیره، برای ما مشکل‌ساز شود. برای جلوگیری از چنین وضعیتی، می‌توان از روش‌های فیزیولوژیکی و روانشناسانه استفاده کرد. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
روش‌های فیزیولوژیکی
نفس عمیق
تنفس عمیق یک روش ساده و مؤثر برای کاهش استرس و آرام کردن سیستم عصبی است. با تنفس عمیق، مغز شما سیگنال‌های آرامش را در تمام بدن پخش می‌کند و باعث کاهش تولید هورمون‌های استرس زا مانند کورتیزول و آدرنالین می‌شود. برای تنفس عمیق، نفس عمیق و آهسته بکشید و به مدت چند ثانیه نگه دارید، سپس به آرامی باز دم کنید. این کار را چندین بار تکرار کنید تا احساس آرامش کنید.
فشار دادن پوست دست
فشار دادن پوست دست یک روش دستورالعمل برای منحرف کردن توجه از منبع استرس است. با فشار دادن پوست دست، شما گیرنده‌های درد را در پوست فعال می‌کنید و این باعث محدود شدن جریان خون به چشم‌ها و کاهش تولید اشک می‌شود. برای فشار دادن پوست دست، با ناخن انگشت شصت خود پوست بین انگشت شصت و اشاره را به طور قابل تحمل فشار دهید. این کار را به مدت ۳۰ ثانیه تکرار کنید.
پلک زدن و چرخاندن چشم‌ها
پلک زدن و چرخاندن چشم‌ها یک روش ساده برای جلوگیری از جاری شدن اشک است. با پلک زدن و چرخاندن چشم‌ها، شما باعث خشک شدن چشم‌ها و جذب اضافه اشک توسط لوله لکروئید (آبريز) می شود. برای پلك زدن و چرخاندن چشم ها، به سمت بالا نگاه كنيد و به صورت سريع پلك بزنيد. سپس به سمت راست، پائین، چپ و بالا نگاه كنید.
روش‌های روانشناسی
تغییر دیدگاه
تغییر دیدگاه یک روش مؤثر برای کنترل احساسات است. با تغییر دیدگاه، شما می‌توانید منبع استرس را از یک زاویه مثبت‌تر، منطقی‌تر و واقع‌بینانه‌تر ببینید و از خود انتظارات نامعقول نداشته باشید. برای تغییر دیدگاه، سعی کنید به خود این سوالات را بپرسید:
- آیا واقعا این مسئله به اندازه‌ای که فکر می‌کنم مهم است؟
- آیا این مسئله در آینده تاثیر چندانی خواهد داشت؟
- آیا من در حال تعمیم دادن یک تجربه منفی به همه جنبه‌های زندگی خود هستم؟
- آیا من در حال تفسیر اشتباه یا بدبینانه رفتار یا نظر دیگران هستم؟
- آیا من در حال تضعیف کردن نقاط قوت و تأکید بر نقاط ضعف خود هستم؟
- آیا من در حال سخت‌گیری بیش از حد با خود هستم؟
- آیا من می‌توانم چاره‌ای برای حل یا بهبود این مسئله پیدا کنم؟
خودآگاهی
خودآگاهی به معنای شناسایی و درک احساسات، علل و نتایج آن‌ها است. با خودآگاهی، شما می‌توانید بهتر با احساسات خود کنار بیایید و رفتار مناسب را انتخاب کنید. برای خودآگاهی، سعی کنید به خود این سوالات را بپرسید:
- من الان چه حسی دارم؟
- چرا این حس را دارم؟
- چطور می‌خوام با این حس برخورد کنم؟
- چطور می‌توانم با خود و دیگران محترمانه و صادقانه صحبت کنم؟
- چطور می‌توانم به خود و دیگران حمایت و تأیید بدهم؟
بیشتر بدانیم: ذهن آگاهی چیست؟
سوالات متداول درباره گریه کردن
چگونه گریه را متوقف کنیم؟
برای متوقف کردن گریه، می‌توان از روش‌های فیزیکی و روانشناسی استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- تنفس عمیق و آرام
- نیشگون گرفتن پوست دست یا لب
- پلک زدن و چرخاندن چشم‌ها
- رها کردن ماهیچه‌های صورت
- فشار دادن بینی
- بغض را فرو بخورید
- سر را به عقب ببرید
- ورزش کردن
- تغییر دیدگاه
- خودآگاهی
چه مقدار گریه بیش از حد است؟
هیچ قانونی در مورد گریه بیش از حد وجود ندارد، اما اگر زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد، باید به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه شود. بعضی از علائم نشان‌دهنده گریه بیش از حد هستند:
- گریه کردن بدون دلیل و ناگهانی
- گریه کردن به طور مکرر و طولانی
- گریه کردن در شرایط نامناسب و نامطلوب
- گریه کردن باعث شود فعالیت‌های روزانه، روابط و دیگر جنبه‌های زندگی روزمره تحت تاثیر قرار بگیرد.
جمع بندی
گريه كردن يك پاسخ طبيعی به شرائط عصبي يا عاطفي است كه هيچ كس نبايد از آن شرم كند. با اين حال، گريه كردن سريع و كنترل نابير در شرایطی كه نياز به حفظ خوب سردی و اعتماد به نفس داريم، مثل محل كار، مصاحبه، جلسات، مدارس و غيره، مي تواند مشكل ساز شود. برای جلوگیري از چيز وضعیتی، مي توان از روش های فيزيلولژيك و روانشناسی استفاده كرد كه در بالا توصیه شده است.
مرکز اعصاب و روان نوین با ارائه خدمات
در خدمت شما عزیزان است. برای مطالعه بیشتر روی هرکدام کلیک کنید وهمچنین به صفحه سوالات متداول مراجعه بفرمایید از طریق فرم تماس اقدام کنید و یا با شماره تلفن های مرکز تماس حاصل فرمایید.
۰۵۱-۳۸۴۴۳۸۹۳
۰۹۱۵۹۱۶۶۷۰۳
